We zijn er heel goed in: onrealistische eisen aan onszelf stellen. We willen een succesvolle ondernemer zijn én een fantastische moeder én een geweldige partner én een ondersteunende vriendin én…. Als je alles op social media mag geloven dan is het ook allemaal mogelijk.

Gezond streven, geen perfectionisme

We leven in deze tijd in de mythe van de perfect maakbare mens. Psychoanalyticus Paul Verhaeghe: “We leven met het idee dat als je maar goed je best doet, dan kun je het perfecte bereiken. En als je het niet haalt, is het je eigen schuld. We aanvaarden dus niet dat het leven nooit volmaakt is en kan zijn, en dat niemand daarvoor verantwoordelijk is. Daarmee gaan we dus voorbij aan hoe het leven echt is.”
Er is een flink verschil tussen ‘perfectionisme’ en ‘normaal streven’ (waar niks mis mee is). Brené Brown maakt dat mooi inzichtelijk: “Gezond streven is gericht op jezelf: hoe kan ik verbeteren? Perfectionisme is vaak gefocust op anderen: wat zullen zij denken?” Hoe kun je dat perfectionisme overwinnen? Volgens Brown door ervaringen en emoties als schaamte, oordeel en schuld toe te laten. En door je kwetsbare kanten te laten zien en aan de slag te gaan met zelfcompassie. Brown: “Op het moment dat je liefdevoller met jezelf kunt omgaan, kun je ook je imperfecties accepteren.”

“Waar doe je het eigenlijk voor”, vraagt Stefanie Hoogland in haar boek ‘Geef jezelf een break, mama! Het geheim van parttime perfectionisme’. “Wat wil je met je perfectionisme bereiken? Erkenning? Waardering? Rampen voorkomen?” Wat is het ergste dat kan gebeuren, als je het níet perfect doet? Fouten maken hoort bij het leven.

“Er is slechts één ding waardoor iedere droom onbereikbaar lijkt: de angst om te falen” (Paulo Coelho)

Fouten maken is goed

Om dat perfecte een beetje los te laten, is het belangrijk om vaker fouten te maken. “Probeer vaker kleine risico’s te nemen, zoals duidelijk je mening geven in een groep,” moedigt trainer Arjan van Dam aan. “Laat de mensen maar afkeurend reageren, je zult merken dat je er niet dood aan gaat. Omarm je ‘fouten’ en maak er een mantra van, zoals: no pain, no gain.”
We leren meer van fouten dan van perfectie. Psycholoog Jolet Plomp: “Hoe soepel het verwerken van een fout verloopt, hangt af van de betekenis die we aan onze fout hangen. Bij fouten veroorzaakt door gespannen perfectionisme, is het confronterend om te zien dat juist onze krampachtige prestatiedrift het falen veroorzaakte.”

Als je altijd probeert fouten te vermijden, word je minder flexibel en creatief. Natasha Ioppi: “Juist wanneer iets niet helemaal gaat zoals je had gedacht, word je gedwongen om met creatieve oplossingen te komen. Soms komen daar de mooiste dingen en inzichten uit, die je vooraf nooit had kunnen bedenken.”

Veel (startende) ondernemers steken veel tijd in het perfectioneren van hun plan of idee vóór ze het uitvoeren. Eerst die perfecte website of dat ultieme online programma of die onmisbare weggever. Met het gevolg dat ze nooit beginnen, want het kan altijd beter. In plaats van te blijven werken aan iets perfects, kun je beter gewoon beginnen met wat je hebt. En dan verbeter je het gaandeweg.

Schoonheid schuilt in het imperfecte

Onderzoek heeft al eerder aangetoond dat de gezichten die wij als mooiste beschouwen, vaak iets asymmetrisch of imperfect hebben. Een scheve glimlach, een moedervlek, een lichte loensblik. Juist dat kleine ‘foutje’ maakt het opvallender en aantrekkelijker.
Ook de Japanse levensfilosofie Wabi sabi vertelt ons dat schoonheid schuilt in het onvolmaakte. Wabi sabi legt niet de nadruk op het resultaat, maar op het proces. Door jouw hand wordt iets uniek en omdat het uniek is, zal het onvolmaakt zijn. (Kijk eens voor inspiratie op het Pinterest-bord van Natasha)

In de Oosterse ambachtskunsten worden kleine foutjes juist bewust gemaakt. Bijvoorbeeld bij Perzische tapijten, Japanse kimono’s of Chinees porselein. Zelfs de prachtigste kunstwerken van de meest ervaren en deskundige ambachtslieden bevatten kleine foutjes. In hun traditie mogen zij niet foutloos werken, want dat is alleen voorbehouden aan God.

Als je fouten durft te maken en je open durft te stellen voor wat er komt, leef je luchtiger. Je hoeft niet alles meer onder controle te houden.

“Alleen zij die geweldig durven te falen, kunnen ooit iets geweldigs bereiken” (Robert F. Kennedy)

Vandaag hoeft het niet perfect – opdracht

Relativeringsopdracht: denk even terug aan een dag uit je vorige week. Gewoon een doorsnee dag. Stel jezelf de volgende vragen:

– wat ging er niet perfect die dag?
– hoe erg was dat?
– hebben anderen gemerkt dat er iets niet goed ging?
– over welke dingen die mis gingen, zou je je in het vervolg minder druk maken?

Wil je een stapje verder? Plan dan expres een non-perfectiedag in, in je agenda. Op die dag is het niet erg dat je te laat komt, je haar niet zit zoals je wilt, je het werk niet helemaal afkrijgt, er een vlek op je shirt zit en je ’s avonds een magnetronmaaltijd opwarmt.
Laat alles op je af komen. Wees verbaasd over hoeveel losser en luchtiger het leven dan aanvoelt.

“Perfectie is niet het einddoel. Falen is niet fataal. Echt belangrijk is de moed om door te gaan.” (Winston Churchill)

 

(met dank aan Flow Weekly)